Hoe beheer je de stijging van materiaalkosten in de bouwsector?

‍

De prijzen van de meeste bouwmaterialen stijgen jaar na jaar. In het slechtste geval dag op dag. Soms gaat het om een halve procent, soms om veel meer. Wat moet je als aannemer doen? 

Volgens Bouwenaanvlaanderen.be worstelt 46% van de bouwbedrijven met de hoge prijzen voor bouwmaterialen. Twee jaar voordien was dit slechts 12%. De inflatie laat zich dus duidelijk voelen.

Hoewel de prijstrends voor dit jaar er gunstiger uitzien, zal de bouwsector op lange termijn met hoge prijzen moeten leven.

Er zijn verschillende manieren om hiermee om te gaan. In dit artikel bekijken we enkele oplossingen, zoals het onderhandelen over contracten, een aanpassing van je logistiek beleid en het verbeteren van je incasso.

Wat zorgt voor deze prijsstijgingen? 

📈 Prijsstijgingen door tekorten

Een van de basisregels in de economie is de wet van vraag en aanbod. In een competitieve markt komt de prijs van een product tot stand onder invloed van het handelen van kopers (de vraag) en verkopers (het aanbod).

Indien er weinig vraag is en een groot aanbod, zal de prijs dalen. Bij een hoge vraag en een laag aanbod stijgt de prijs.

Dat zagen we tijdens de COVID-19 pandemie. De productie van bouwmaterialen viel stil en kwam nadien maar langzaam op gang, waardoor de levertijden langer werden. Zo ontstonden er tekorten. Gevolg: een stijging van de kosten van bouwmaterialen.

⚔️ Geopolitieke spanningen

Ook geopolitieke spanningen spelen een rol. Denk aan de oorlog in Oekraïne. Dit conflict leidde tot een stijging van de olie- en gasprijzen, waardoor de productie- en transportkosten van bouwmaterialen omhoog gingen.

🌳 Strengere milieuwetgevingen

Een laatste oorzaak van de materiaalkost inflatie is de strengere milieuwetgeving. Overheden verplichten consumenten en bedrijven om de energieprestaties van gebouwen te verbeteren. Hierdoor stijgt de vraag naar renovatiewerkzaamheden gericht op duurzaamheid.

De gevolgen van stijgende prijzen

De inflatie heeft een impact op de activiteiten van bouwbedrijven:

• Sommige bouwondernemers zagen zich genoodzaakt om klanten andere materialen aan te bieden dan in de offerte stonden.
• Andere spelers in de bouwsector hebben hun prijzen verhoogd om hun marge te behouden. De reden hiervoor is dat materialen 30% tot 40% van de kosten uitmaken. Prijsstijgingen doorrekenen is de enige manier om winstgevend te blijven.
• Een beperkt aanbod kan tot leveringsproblemen leiden. Dat maakt het voor bouwondernemingen moeilijk om contractuele deadlines te halen.

Hoe beperk je de impact van prijsstijgingen?

1. Verkort de geldigheidsduur van offertes

Het verkorten van de geldigheidsduur van offertes helpt om je te beschermen tegen prijsschommelingen van materialen. Sommige aannemers stappen af van de standaardtermijn van 1 maand en kiezen voor 14 dagen (of zelfs minder).

Een kortere periode is voordeliger. Je kan materialen snel bestellen, waardoor je een beter zicht hebt op de kosten.

2. Neem een herzieningsclausule op in het contract

Als je een contract maakt, is het slim om af te spreken dat de prijs mag aangepast worden als alles duurder wordt (zoals bij inflatie). Zo’n afspraak noem je een prijsherzieningsclausule.

Het helpt om goed op papier te zetten wanneer en hoe die prijs mag veranderen. Zo krijg je later geen problemen met de factuur.

De Belgische overheid stelt wel een aantal voorwaarden aan deze clausule:

• Je mag de prijs niet zomaar koppelen aan een algemene index (zoals: “de prijzen in België zijn gemiddeld gestegen”). Je mag wel verwijzen naar een specifieke index, zoals de prijs van een bepaald materiaal in jouw sector.
  
  
• Je mag de prijs niet 100% laten meebewegen. Slechts 80% van de prijs mag aangepast worden. De andere 20% moet vast blijven staan.
  
  
• Als je verwijst naar bepaalde kosten (zoals de prijs van beton of personeel), dan mag je de wijziging alleen doorvoeren voor dat stukje van de prijs.

3. Voorzie een clausule voor onvoorziene omstandigheden

Een clausule voor onvoorziene omstandigheden beschermt je om vergoedingen te betalen aan de klant. Er moet aan drie voorwaarden worden voldaan:

1.      De gebeurtenis was niet voorspelbaar toen het contract werd ondertekend

2.      De gebeurtenis ligt buiten de controle van beide partijen

3.      De gebeurtenis leidt tot een wijziging in de voorwaarden van het contract

De stijging van de materiaalprijs voldoet aan de eerste twee criteria. Om het derde criterium te valideren, is het aan de rechtbank om te bepalen of de gebeurtenis zal leiden tot de opschorting van betalingen door het bedrijf. Let op: een opwaartse trend in de prijs van materialen die al enkele maanden bekend is, wordt niet beschouwd als een onvoorziene gebeurtenis.

Best practices om met stijgende prijzen om te gaan

Stijgende materiaalprijzen zetten bouwbedrijven onder druk om hun logistiek te optimaliseren.

Efficiënter materialen beheren

Om de stijging van materiaalkosten onder controle te houden, kan je:

• bij verschillende leveranciers inkopen;‍
• opnieuw onderhandelen over prijsvoorwaarden, vooral bij grote bestellingen;
• op het juiste moment inkopen, wanneer de prijzen laag staan;
• klanten goedkopere alternatieven aanbieden.

Betalingen garanderen

In een periode van onzekerheid is het belangrijk om te controleren of je klant kan betalen voordat je een project accepteert. Dat geldt voor twee soorten klanten:

• Particulieren: informeer naar de financieringswijze van het werk.‍
• Professionals: raadpleeg de boekhouding van het bedrijf (indien beschikbaar) om te beoordelen of ze voldoende cash hebben.

Wij raden aan om voorschotten te vragen. Deze betalingen laten je toe om de materialen die nodig zijn voor de werf aan te kopen zonder voor te schieten. Tussentijdse facturen zorgen ook voor meer flexibiliteit.

Houd de betalingstermijnen in de gaten. Vermeld dit duidelijk op de factuur en stuur op tijd een herinnering indien de vervaldatum verstreken is. Bij te late betalingen kan je boetes aanrekenen (indien deze in de verkoopvoorwaarden zijn opgenomen).

💡 Tip: lees ook het artikel ‘onbetaalde facturen opvolgen doe je zo’.

Vertuoza als stok achter de deur

Elke bouwfirma krijgt te maken met stijgende materiaalprijzen. Vertuoza heeft alle tools om je zo goed mogelijk tegen deze inflatie te beschermen:

• Makkelijk bestellingen plaatsen op momenten dat de materiaalprijzen gedaald zijn.
• In enkele klikken de prijzen van bouwmaterialen in offertes en facturen aanpassen.
• Op een efficiënte manier voorraden beheren.
• Gebruiksvriendelijke dashboards om de financiële prestaties van elke werf te controleren.